Байқоңыр –ғарыш айлағы
Білім беру саласы: Қатынас . Шығармашылық . Тақырыбы Байқоңыр –ғарыш айлағы Мақсаты: Ғарыш әлемі жайлы түсінік беру. Ғарыш айлағы-Байқоңыр туралы білім беру. Ғарыш әлеміне деген қызығушылықтарын қалыптастыру. Ғарышкерлерге деген құрмет сезімдерін тәрбиелеу. Сөздік жұмысы: Айлақ, ғарыш, скафандр. Көрнекілігі: Байқоңырдың, ғарышкерлердің, зымыранның, аспан әлемінің суреттері ,слайд. –Балалар, біздің тұратын жеріміз-Жер планетасы, жер ғалам шары деп аталады. Төбемізде әдемі аспан әлемі бар. Бұл-аспан әлемі –ғарыш .Біз өзіміздің Жер планетасында тату-тәтті өмір сүреміз. Қане бәріміз Жермен, Күнмен, достарымызбен амандасайықшы. Шаттық шеңбері Амансың ба, алтын Күн , Амансың ба, Жер ана, Амансың ба, достарым, Сендерді көрсем қуанам ! -Балалар, сендер көліктердің қандай түрлерін білесіңдер? -Жер көлігі: машиналар, велосипед, мотоцикл ,су көлігі: кеме, қайық, әуе көлігі: ұшақ, тікұшақ, зымыран. -Дұрыс айтасыңдар ,балалар, ерте заманнан адамдар, әуеде құс сияқты ұшуды армандаған, сондықтан аспанға көтерілудің түрлі жолдарын ойластырған. Ең алдымен, әуе шарлары пайда болған. Келе-келе ұшақ, тікұшақ пайда болды .Ұшақтар адам тасымалдауға арналған. Ал тікұшақтармен ауыр жүктерді тасиды. –Қазір мен сендерге жұмбақ жасырамын .Дұрыс шешуге тырысайық. Әдемі түнде мен жүрсем, жүреді бірге. Ай Күндіз бәрі қашады, түнде аспанды басады. Жұлдыз Аспанда бір алып құс, Ызғып ұшып барады. Қарап тұрсаң ғажайып, Соңында із қалады. Зымыран -Аспанда нелер болады ,балалар? -Күн, ай, бұлттар болады.
-Дұрыс айтасыңдар ,ал зымыран бізге не үшін қажет? Зымыранмен кімдер ұшады? Зымырандар ұшатын орынды не деп атаймыз ? Балалардың жауаптары тыңдалады . -Зымыранмен ғарышкерлер ұшады. Олар ғарышқа ұшып барып, аспан әлемін зерттейді .Біз бүгін ғарышкер ағалармен аспан әлемімен танысамыз. Зымырандар ұшатын орынды ғарыш айлағы деп атайды. Біздің Қазақстанда ғарыш айлағы Байқоңыр деген жерде орналасқан. Ол Қызылорда облысында орналасқан .Ең алғаш 1961жылы 12сәуірде ғарышқа ұшқан Ресей азаматы Ю .А .Гагарин болды . –Ал Қазақстаннан ең алғаш ғарышқа ұшқан кімдерді білесіңдер? Қазақстаннан алғаш ғарышқа ұшқан ғарышкерлер-Тоқтар Әубәкіров пен Талғат Мұсабаев .Олар ғарышқа ұшып зерттеу жұмыстарын жүргізді. Олар біздің еліміздің мақтаныштары, ержүрек, батыр, халық қаҺармандары . –Балалар, ғарышкерлер қандай болуы керек? -Күшті ,білімді, ақылды, әдемі ,тәртіпті , ержүрек, батыр т. б болуы керек. - Ғарышқа ұшқыларың келе ме? Ғарышқа ұшуға дайынсыңдар ма? Қане мен сендердің күштеріңді тексеріп көрейін. –Балалар бір орында оңға-солға айналады, қолдарын жаяды, күштерін көрсетеді .Ғарышта ауа жоқ, қатты суық, өте ыстық болады .Сондықтан осылардан сақтану үшін, ғарышкерлер скафандр деп аталатын арнайы киім киеді .Скафандрдың арқасында ауа толтырылған баллоны, жермен және өзара байланысқа арналған байланыс құралдары болады . Бейнефильм тамашалау. Скафандр киеміз, Ғарышкерлердің орындығына отырамыз. Сақтандыру ременін тағамыз, сол қолымызбен бастау, старт ,тетігін басамыз, 3-2-1- (манитордан көрсету) ұштық, дем алу -дем шығару ш-ш-ш деп айту, арқаны тік ұстап. Жұмбақ: Таңмен көзін ашады, Әлемге нұрын шашады. Күн -Ғарышқа келдік, аспан әлеміне, ременді шешіп, шеңбер бойымен секіріп жүру, аяқтың ұшына сәл көтеріліп жүру, айналаға қараймыз, нелерді көріп тұрсыңдар? –Күнді, айды, жұлдызды ,шарды, тастарды, құмды, роботтарды т.б Роботтар сияқты қимылдар жасайық, бір қадам алға- бір қадам артқа, оңға-солға бір қадам, отыру-секіріп тұру, роботтар сынды еңкею, қолды бос төмен түсіру. –Мен сынған роботтарды жөндеймін ,қолмен балалардың ішіне тигізу. Міне жөнделді .(Қимылдарды қайталау) Қайта секіріп, жүріп ,отыру ремен тағу, сол қолмен тетікті басу, шық-шық -1-2-3 жерге ораламыз. (радиодан әсем ән тыңдап баруға болады, Т Төреғали «Байқоңыр» әнін). Жұмбақ
Бір зат бар, дүниеде құшағы кең , Ұшқан құс, жүгірген аң, бәріне тең. Адамзат ,жан-жануар арасында, Мәңгілік өсіп-өніп өмір сүрген. Жер -Міне келдік, ременді босатып, шығып, киімді шешеміз ,жүру, балалар қараңдаршы, біздерді достарымыз күтіп алуда, қане оларға қол бұлғайықшы, саусақтарымызды созайық, қолды қыздырайық, орындарымызға отырып, ғарышта не көргендеріңді ермексаздың көмегімен ,мүсіндейік. –Ендеше ойланып, қиялдарыңдағы аспан әлемін, қағаз бетіне түсіріп көрейік, (жағымды әуен ойналып тұрады) Сергіту сәті Аспан, аспан арайлым, Саған жиі қараймын . Сені көзбен шоламын, Мен ғарышкер боламын . Дид .ойын : «Дұрыс орналастыр» Ойын шарты: Тақтаға зымырандарды орналастырып, біруі ,екеуі төмен қарай ұшып бара жатқандай орналастырылады. Балалардың жұмыстарынан көрме ұйымдастыру. -Қараңдаршы балалар, ғарыш әлемі , аспаны бір-біріне еш ұқсамайтын ғажайыптарға толы екен. -Аспан денелеріне нелер жатады? -Скафандр деген не? -Ғарышқа қандай көлікпен ұшады? -Міне балалар, сендер білімді, ақылды екендеріңді көрсетіп, нағыз ғарышкерлер сияқты, сұрақтарға жақсы жауап беріп ,жұмбақ шешіп аспан денелерін мүсіндеп білдіңдер. Жарайсыңдар. Күтілетін нәтиже: